دراین مقاله ما در صدد هستیم به شما عزیزان اطلاعات مفید در ارتباط با شرکت سهامی خاص ارائه نماییم:
تا با شرایط و نوع مدارک،نحوه تقسیم اختیارات،ونحوه تصمیم گیری،مسئولیت ها،سرمایه مورد نیاز و قوانین مرتبط آشنا شوید.
شرکت سهامی یک شرکتی است که می تواند در زمینه های اقتصادی، بازرگانی و خدماتی و…فعالیت نماید.
همواره باید نوع شرکت بعد یا قبل از اسم شرکت ذکر شود به طور مثال: شرکت ————(سهامی خاص)
شرکت های سهامی خاص جهت اداره به ۳ بخش تقسیم می شوند:
١-سهامداران،که با برگزاری مجامع هیئت مدیره و بازرسین را انتخاب می کنند.
٢-هیئت مدیره،که مسئولیت اجرائی در شرکت سهامی خاص را دارند.
٣-بازرسین،که مسئولیت کنترل کننده را در شرکت سهامی خاص دارند.
١-تعداد سهامداران حداقل سه نفر که شامل مدیرعامل،رییس هیئت مدیره،نائب رییس هیئت مدیره است.
٢-دو نفر بازرس باید برای شرکت انتخاب شوند.
٣-درحال حاضر حداقل سرمایه ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال می باشد.
*نکته١:کارکنان دولت به استثنای عضو هیئت علمی فقط میتوانند سهامدار شرکت باشند اما نمیتوانند عضو هیئت مدیره شرکت باشند.
*نکته٢:مدیرعامل می تواند خارج از شرکا باشد.
١-مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست.
٢-این شرکت حداقل از٣شریک تشکیل می شود و صاحبان سرمایه که به سهامدار تعبیر می شوند دارای اوراق سهام هستند نه اینکه مانند شرکت با مسئولیت محدود سهم الشرکه داشته باشند.
٣-مبلغ اسمی مبلغی است که در اساسنامه برای هر سهم تعیین شده و این مبلغ روی ورقه سهم قید می شود.
۴-اوراق سهام سندی قابل معامله است که به دوصورت اوراق سهام با نام و اوراق سهام بی نام می باشد.
۵-اوراق سهام با نام،در سند اوراق سهام حتما باید نام شخص ذکر شود و در دفتر سهام شرکت لحاظ شود و در صورت انتقال،حسابداری شرکت این روند انتقال را باید در دفتر ثبت سهام قید کرده و شخص انتقال دهنده یا موکل باید دفتر شرکت را امضا نماید.اوراق سهام با نام را می توان با یک بار انتشار در روزنامه کثیرالانتشار به سهام بی نام تبدیل کرد.
۶-اوراق سهام بی نام،حسابداری شرکت در سند آن نام شخص دربردارنده سهام را قید نمی کند و سند آن به صورت حامل و دارنده آن مالک محسوب می شود.
اوراق سهام بی نام را می توان به اوراق سهام با نام تبدیل کرد که باید سه نوبت و هریک به فاصله ۵روز در روزنامه کثیرالانتشار درج شود.
٧-هرگاه قسمتی از تعهد موسسین به صورت غیر نقد باشدباید عین آن را یا مدارک مالکیت را در همان بانکی که برای پرداخت مبلغ نقدی باز شده است ارائه دهند و گواهی بانک را به همراه اظهارنامه به ثبت شرکت ها تحویل دهند (مثال:اگر سرمایه شرکت ملکی باشد مدارک مربوط به آن ملک تحویل بانک داده خواهد شد).
٨-در این نوع شرکت سهام سهامداران سرمایه را تشکیل می دهند و هر شریک مالک تعدادی از این سهام است(مثال:اگر شرکتی از ٣سهامدار تشکیل شود و سرمایه شرکت بالغ بر ۶٠٠میلیون ریال باشد و مبلغ هر سهم ١میلیون باشد آنگاه هر شریک ٢٠٠سهم دارد که می تواند تعدادی از آن ها را به کسانی که می خواهند منتقل کند این انتقال آزاد است و یکی از ویژگی های عمده شرکت سهامی خاص است). در شرکت سهامی خاص شرکای اولیه نمیتوانند سرمایه شرکت را از طریق عموم مردم تامین کنند و آورندگان سرمایه فقط خود موسسان هستند.
١-اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل نباید دارای مناصب دولتی باشند.
٢-مدیر عامل نباید مدیر عامل شرکت دیگری باشد.
٣-در شرکت سهامی خاص دو ناظر باید وجود داشته باشد.
١-حسن شهرت و عدم محکومیت کیفری مؤثر
٢-حداقل مدرک لیسانس در یکی از رشته های مرتبط با وظایف محوله
٣-حداقل ۵ سال سابقه کار مفید داشته باشند.
۴-نبایستی به نمایندگی مجلس اشتغال داشته باشند.
۵-نبایستی در موسسه های دولتی، شهرداری ها و مراکزی که به آن ها وابسته می باشد هیچ گونه مشغولیتی را به صورت تمام وقت داشته باشند.
نکات قابل توجهی که برای انتخاب نام شرکت وجود دارد به شرح ذیل می باشد:
١-داشتن ریشه فارسی و از عبارات انگلیسی استفاده نشود.
٢-نام شرکت باید جزء اسامی خاص و جدید باشند.
٣-نام شرکت حداقل سه سیلاب یا سه بخش و یا بیشتر باشد.
۴-نام نباید تکراری باشد.
۵-نام شرکت نباید با شئونات ایران در تضاد باشد.
*یکی از مهم ترین موارد این است که در نام شرکت حتما عنوان سهامی خاص باشد.*
١-هیئت مدیره و همچنین بازرس یا بازرسان شرکت میتوانند در مواقع مقتضی مجمع عمومی عادی را بطور فوقالعاده دعوت نمایند،دراینصورت دستور جلسه مجمع باید در آگهی دعوت قید شود.
٢-اعضاء اصلی هیئت مدیره می بایست از بین سهامداران در مجمع عمومی انتخاب شوند و همچنین بازرسین خارج از اعضاء هیئت مدیره در مجمع عمومی انتخاب می شوند.
٣-لازم به ذکر است در زمان تاسیس شرکت سهامی خاص موسسین شرکت مسئولیت انتخاب هیات مدیره و بازرسین شرکت را دارند.
۴-هیات مدیره مسئولیت اجرائی تمامی امور شرکت را که در اساسنامه به آن ها محول شده است را بر عهده دارند و بازرسین نظارت بر اجرای این موارد را بر عهده دارند.
سهامدارانی که اقلاً یک پنجم سهام شرکت را مالک باشند حق دارند که دعوت صاحبان سهام را برای تشکیل مجمع عمومی از هیئتمدیره خواستار شوند و هیئت مدیره باید حداکثر تا بیست روز مجمع مورد درخواست را با رعایت تشریفات مقرره دعوت کند در غیر اینصورت درخواستکنندگان میتوانند دعوت مجمع را از بازرس یا بازرسان شرکت خواستار شوند و بازرس یا بازرسان مکلف خواهند بود که با رعایت تشریفات مقرره مجمع مورد تقاضا را حداکثر تا ده روز دعوت نمایند وگرنه آنگونه صاحبان سهام حق خواهند داشت مستقیماً بدعوت مجمع اقدام کنند بشرط آنکه کلیه تشریفات راجع بدعوت مجمع را رعایت نموده و در آگهی دعوت بعد اجابت درخواست خود توسط هیئت مدیره و بازرسان تصریح نمایند.
١-اشخاص حقوقی را میتوان به مدیریت شرکت انتخاب نمود. در این صورت شخص حقوقی همان مسئولیتهای مدنی شخص حقیقی عضو هیات مدیره را داشته و باید یک نفر را به نمایندگی دائمی خود جهت انجام وظایف مدیریت معرفی نماید.
٢-چنین نمایندهای مشمول همان شرایط و تعهدات و مسئولیتهای مدنی و جزایی عضو هیات مدیره بوده و از جهت مدنی با شخص حقوقی که او را به نمایندگی تعیین نموده است مسئولیت تضامنی خواهد داشت.
٣-شخص حقوقی عضو هیات مدیره میتواند نماینده خود را عزل کند به شرط آن که در همان موقع جانشین او را کتباً به شرکت معرفی نماید وگرنه غایب محسوب میشود.
در صورتی که بر اثر فوت یا استعفا یا سلب شرایط از یک یا چند نفر از مدیران تعداد اعضاء هیات مدیره از حداقل مقرر در این قانونکمتر شود اعضاء علیالبدل به ترتیب مقرر در اساسنامه والا به ترتیب مقرر توسط مجمع عمومی جای آنان را خواهند گرفت و در صورتی که عضوعلیالبدل تعیین نشده باشد و یا تعداد اعضاء علیالبدل کافی برای تصدی محلهای خالی در هیات مدیره نباشد مدیران باقیمانده باید بلافاصله مجمععمومی عادی شرکت را جهت تکمیل اعضاء هیات مدیره دعوت نمایند.
هیات مدیره در اولین جلسه خود از بین اعضای هیات یک رئیس و یک نایب رئیس که باید شخص حقیقی باشند برای هیات مدیرهتعیین مینماید. مدت ریاست رئیس و نیابت نایب رئیس هیات مدیره بیش از مدت عضویت آنها در هیات مدیره نخواهد بود. هیات مدیره در هر موقعمیتواند رئیس و نایب رئیس هیات مدیره را از سمتهای مذکور عزل کند. هر ترتیبی خلاف این ماده مقرر شود کانلمیکن خواهد بود.
تبصره ۱- از نظر اجرای مفاد این ماده شخص حقیقی که به عنوان نماینده شخص حقوقی عضو هیات مدیره معرفی شده باشند در حکم عضوهیات مدیره تلقی خواهد شد.
تبصره ۲-هرگاه رئیس هیات مدیره موقتاً نتواند وظایف خود را انجام دهد وظایف او را نایب رئیس هیات مدیره انجام خواهد داد.
بازرس یا بازرسان علاوه بر وظایفی که در سایر مواد این قانون برای آنان مقرر شده است مکلفند درباره صحت و درستی صورت داراییو صورتحساب دوره عملکرد و حساب سود و زیان و ترازنامهای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه میکنند و هم چنین درباره صحتمطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشتهاند اظهار نظر کنند. بازرسان باید اطمینان حاصل نمایند که حقوق صاحبان سهام درحدودی که قانون و اساسنامه شرکت تعیین کرده است به طور یکسان رعایت شده باشد و در صورتی که مدیران اطلاعاتی برخلاف حقیقت در اختیارصاحبان سهام قرار دهند بازرسان مکلفند که مجمع عمومی را از آن آگاه سازند.
بازرس یا بازرسان موظفند با توجه به ماده ۱۴۸ این قانون گزارش جامعی راجع به وضع شرکت به مجمع عمومی عادی تسلیم کنند.
گزارش بازرسان باید لااقل ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه صاحبان سهام در مرکز شرکت آماده باشد.
تبصره ١-در صورتی که شرکت بازرسان متعدد داشته باشد هر یک میتواند به تنهایی وظایف خود را انجام دهد لیکن کلیه بازرسان باید گزارشواحدی تهیه کنند.
در صورت وجود اختلاف نظر بین بازرسان موارد اختلاف با ذکر دلیل در گزارش قید خواهد شد.
افراد زیر را نمی توان به سمت بازرس در شرکت سهامی انتخاب کرد:
١-اشخاص مشمول ماده ۱۱۱ قانون تجارت(در بازداشت، ورشکسته و محروم از حقوق اجتماعی)
٢-مدیران و مدیرعامل شرکت
٣-بستگان درجه اول یا فامیلی مدیران و مدیر اجرایی تا درجه سه طبقه اول و دوم.
۴-هر شخصی که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند ۲ حقوق دریافت کند.
١-هیئت مدیره شرکت های سهامی خاص دارای اعتبار ٢سال خورشیدی هستند.
٢-بازرسین این شرکت دارای اعتبار ١سال مالی می باشند که پس از انقضاء باید تمدید و یا تعویض شوند.
اداره شرکت سهامی به عهده هیئت مدیره که از میان سهامداران انتخاب می شود است و همچنین، در حدود موضوع شرکت بهجز موضوعاتی که بهموجب قانون تجارت اخذ تصمیم و اقدام درباره آنها در صلاحیت خاص مجمع عمومی است، مدیران شرکت سهامی دارای کلیه اختیارات لازم برای اداره شرکت میباشند. بنابراین میبینیم که اعضاء هیئتمدیره در انجام وظایف خود میبایست موضوع فعالیت شرکت و صلاحیتهای مجامع عمومی صاحبان سهام را رعایت کنند.
ضمنا”مدیرعامل شرکت سهامی در حدود اختیاراتی که توسط هیئتمدیره به او تفویض شده است نماینده شرکت محسوب و از طرف شرکت حق امضاء دارد“، بهنظر میرسد هیئتمدیره فقط حق دارد قرارداد را تصویب کنند و انعقاد و امضاء آن بهعهده مدیرعامل است. لذا مدیرعامل نماینده شرکت است و از طرف شرکت حق امضاء دارد و رعایت حدود صلاحیت ایشان نیز ضرورت دارد.
١-کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه کلیه سهامداران و مدیران و اعضا خارج از شرکا
٢-گواهی عدم سوء پیشینه( نام سهامدار یا عضوی که نیاز به اخذ گواهی عدم سوپیشینه دارد در رسید پذیرش درج میشود )
٣-معرفی نشانی شرکت با کد پستی معتبر و نشانی محل سکونت همه اعضا با کدپستی متفاوت از شرکت
۴-ارائه موضوع شرکت(و در خصوص موضوعات مجوزی نیازمند به مجوز)
۵-انتخاب اعضا هیئت مدیره(معرفی نامه نمایندگان در صورتی که سهام داران و اعضا هیئت مدیره از بین اشخاص حقوقی باشند)
۶-دادن نام شرکت حداکثر (۵مورد)
٧-شماره مدیرعامل، کلیه اعضا و سهامداران الزامی بوده و باید به نام خود فرد باشد.(داشتن حساب کاربری ثنا برای صاحبین حق امضا الزامی است)
٨-جواز کسب در صورت نیاز، بنا به تشخیص کارشناسان اداره ثبت شرکت ها
٩-معرفی نامه نمایندگان، در صورت حقوقی بودن سهامداران و اعضای هیئت مدیره به همراه کپی کارت ملی و شناسنامه نماینده
۱۰-فیش بانکی که نشان دهنده واریزی ۳۵% از سرمایه اولیه شرکت به بانک را نشان می دهد.
۱۱-اظهارنامه شرکت با امضای کلیه سهامداران در ۲ نسخه
۱۲-اساسنامه با امضای کلیه سهامداران در ۲ نسخه
۱۳-صورت جلسه موسسین و هیئت مدیره با امضای سهامداران و بازرسین در ۲ نسخه
*نکته: در رابطه با امضاء بازرسین فقط در صورت جلسه موسسین صورت می گیرد.
اولین تفاوت:
شرکت های سهامی خاص باید حداقل سه عضو داشته باشند ولی در شرکت های مسئولیت محدودحداقل تعداد عضو دونفر است.
دومین تفاوت:
در میزان و مقدار سرمایه شرکت در هنگام تاسیس شرکت است و سرمایه ای که درحساب شرکت واریز میشود شرکت با مسئولیت محدود زمانی تشکیل می شود که تمام سرمایه نقدی پرداخت و کل سرمایه غیرنقدی تقویم و تسلیم شود در شرکت سهامی خاص باید دست کم ۳۵%از سرمایه، به صورت نقدی در حساب بانکی به نام شرکت تا مدت مشخصی نگهداری شود:اما در شرکت با مسئولیت محدود باید ۱۰۰%سرمایه در حساب بانکی به نام شرکت بلوکه شود .
سومین تفاوت:
داشتن سهام است نقل و انتقال سهم الشرکه در شرکت های با مسئولیت محدود از طریق تشکیل مجمع قابل انجام می باشد ولی در شرکت سهامی خاص برای نقل و انتقال سهام ابتدا واگذار کنندگان سهام و گیرندگان سهام به اداره دارایی مربوط به حوزه مالیاتی مربوط به شرکت مراجعه می کنند و پس از اخذ گواهی ۴%مالیات نقل و انتقال سهام از طریق تشکیل مجمع به همراه گواهی نقل و انتقال اخذ شده از دارایی کار خود را به انجام می رسانند.
چهارمین تفاوت:
برخلاف شرکتهای سهامی در شرکت با مسئولیت محدود سهم الشرکه شرکا به اسانی قابل انتقال نیست چون حق شرکا که عنوان سهم الشرکه دارد نمیتواند به صورت اوراق قابل انتقال درآید(ماده ۱۰۲ق.ت) و انتقال سهم الشرکه به اشخاص دیگر باید حتما با رضایت اکثر شرکا باشد آن هم اکثریتی که لااقل سه ربع سرمایه متعلق به آنها بوده و اکثریت عددی نیز داشته باشند.
پنچم تفاوت:
در شرکت با مسئولیت محدود تمام شرکا باید اساسنامه شرکت را امضا کنند و ممکن است گاهی شرکا مسئولیت تضامنی پیدا کنند مانند موردی که نام شرکت متضمن نام یکی از شرکاست که در این صورت شریک مسئولیت تضامنی دارد.
ششمین تفاوت:
تفاوت دیگر شرکت با مسئولیت محدود با سهامی خاص این است که در محدود دونفر برای تشکیل شرکت کافی است اداره کردن شرکت با مسئولیت محدود اسان تر است و معمولا توسط یک یا دو مدیرانجام میشود در حالی که در شرکت سهامی لااقل باید یک هیئت مدیره سه نفره داشته باشد در شرکت با مسئولیت محدود نهاد کنترل کننده وجود ندارد مگرآنکه تعداد شرکا از ۱۲نفر بیشتر باشد که در این صورت تشکیل یک هیئت نظارت ضروری است.هیئت مزبور لااقل سالی یک مرتبه مجمع عمومی شرکا را تشکیل میدهد.
هیئت نظارت،هیئتی۷ نفره از کاربران است که پنج عضو اصلی و دو عضو علیالبدل دارد. در غیاب اعضای اصلی، یا در شرایطی که اعضای اصلی جزو طرفین شکایت باشند، اعضای علیالبدل، به ترتیب جانشین اعضای اصلی خواهند بود. یک نفر از اعضای هیئت سمت سخنگوی هیئت نظارت را دارا خواهد بود و انتخاب سخنگو با خود اعضای هیئت است.
تشکیل سرمایه احتیاطی (اندوخته احتیاطی) را در این نوع شرکت ضروری دانسته است این سرمایه اجازه می دهد که در صورت لزوم بدهی های شرکت از آن پرداخت شود.
نکات مهم و قابل توجه :
١-برای نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص به اداره مالیات رفته و برگه مفاصا حساب دریافت می کنید.
٢-برای تاسیس شرکت و واگذاری سهام، به تشکیل مجمع عمومی نیاز می باشد.
٣-مجمع عمومی باید دارای ناظر باشد.
۴-نام شرکت بهتر است شامل عنوان سهامی خاص باشد، اما نبود آن جرم محسوب نمی شود.
۵-اساسنامه به منظور اثبات همکاری شرکا، باید توسط تمامی آن ها امضا شود.
۶-به هیچ عنوان نباید بین اعضای هیئت مدیره و بازرسان شرکت، نسبتی خانوادگی یا خویشاوندی وجود داشته باشد.
١-در ارگان های دولتی اعتبار بیشتری برای شرکت های سهامی خاص قائل هستند و به همین دلیل به اشخاصی که علاقه به ثبت شرکت در زمینه و حوزه فعالیت های عمرانی، امورتولید ،بازرگانی و شرکت های بیمه دارند توصیه میشود.
٢-یکی از مزیت های بسیار مهم ثبت شرکت سهامی خاص این است که میتوانید به آسانی در دریافت وام از طریق بانک ها و موسسات مالی تا سقف ۱۰برابرسرمایه ی خود اقدام کنید.
٣-در شرکت های سهامی خاص حتی اگر زمینه ی کاری، تجاری و تجارت و بیزینس نباشد تجاری یا بازرگانی محسوب میشود.
۴-شما با جمعی از دوستان و افراد قابل اعتماد خود می توانید سرمایه گذاری کنید.
۵-آسانی در نقل و انتقال سهام
۶-از آنجاییکه در شرکت های سهامی خاص سهامداران فقط به اندازه مبلغ اسمی سهام در قبال ضرر و زیان شرکت مسئولیت دارند لذا در صورت ضرر و زیان شرکت و چنانچه شرکت دچار بدهی شود اشخاص مجبور به جبران خسارت کل شرکت از اموال شخصی خود نمی باشند.
٧-هنگامی که شرکت های سهامی خاص در کشور ما ثبت شوند مطابق با قانون تجارت کشور فعالیت می کنند.
٨-سود خالصی برای هیئت مدیره در مقدار معینی تعیین می شود.
١-سهام شرکت های سهامی خاص امکان ورود به بورس را ندارند.
٢-قوانین و مقررات مربوط به حوزه مالیاتی که میبایستی توسط شرکتهای سهامی خاص رعایت شود.
٣-تمدید بازرسین هر یکسال یکبار(١سال مالی) و مدت تصدی هیئت مدیره هر دوسال یکبار باید انجام و به اداره ثبت در قالب یک صورتجلسه اعلام شود.(شرکت مسئولیت محدود این تمدید ها را ندارد و شخصی که مدیرعامل یا سمتی میگیرد می تواند تا سالها بدون نیاز به تمدید مدیر یا عضو باشد.)