مرجع ثبت شرکت های خارجی در ایران | یکی از بزرگترین چالش ها و موضوعات مطرح شده در زمینه ثبت شرکت، مشکل ثبت شرکت های خارجی در ایران است. مطابق با اصل 81 قانون اساسی ایران  ثبت هر گونه شرکت و موسسه غیر تجاری در موضوعات مختلف تجاری و صنعتی در ایران کاملا ممنوع است. بنابراین شرکت ها و موسساتی که خواهان فعالیت در ایران هستند باید از طریق ثبت شعبه و یا ثبت نمایندگی فعالیت های خود را دنبال کنند.

بنابراین اگر یک شرکت خارجی بخواهد منافع و فعالیت خود را در ایران اداره نماید و با اصل 81 قانون اساسی مغایر نباشد باید نه تنها در موضوعات مورد نظر قانون تجاری ایران بلکه هدف و موضوع آن نیز مغایر قوانین ثبت شرکت در ایران نباشد.

طبق تعریفی که در قانون تجارت ایران آمده است، وقتی شرکتی در ایران به ثبت رسیده و مرکز اصلی آن شرکت در ایران باشد، شرکت ایرانی است. شرکت های خارجی برای داشتن شخصیت حقوقی شناخته شده در ایران می توانند ابتدا در کشور خود شرکت ثبت کنند و بعداً از طریق نمایندگی ها یا شعب خود در ایران با شخصیت حقوقی کاملا معتبر فعالیت خود را انجام دهند.

البته ذکر این نکته مهم را نباید فراموش کرد که شرکت های خارجی اگر در خارج از موضوعات تجاری ، صنعتی، کشاورزی و معادن بخواهند فعالیت داشته باشند می توانند اقدام به ثبت شرکت بدون مغایرت با اصل 81 قانون اساسی در ایران بکنند.

مرجع ثبت شرکت ها یا شعب خارجی در ایران

همانگونه که توضیح داده شد هیچ شرکتی نمی تواند اساسا در ایران بصورت خارجی به ثبت برسد اما تمامی شرکت های خارجی که با ایران دارای تعاملات و مراودات تجاری هستند و یا شرکت ها و ارگانهای دولتی و غیر دولتی ایران کار می کنند می توانند در ایران شعب خود را داشته باشند. اما این شعب زمانی قانونی هستند و دارای اعتبار حقوقی هستند که در سازمان ثبت اسناد ایران واقع در تهران شعبه یا نمایندگی خود را ثبت کرده باشند.

ضمن اینکه اگر موضوع فعالیت شرکت به غیر از موضوع تجاری، صنعتی، کشاورزی و معدن باشد مانند شرکت های مشاوره ای، مدیریتی، شرکت های سرمایه گذاری  و … می توانند در ایران در صورت دریافت مجوز از نهاد های معتبر به ثبت برسند.

بنابراین مرجع ثبت شرکت های خارج از تعریف اصل 81 قانون اساسی و یا شعب شرکت های خارجی در ایران واحد مرکزی اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی ایران می باشد.

قوانین و مقررات ثبت شرکت خارجی در ایران

به منظور ثبت شرکت خارجی یا ثبت شعبه خارجی در اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی شرکت متقاضی باید ابتدا دارای یک شرکت اصلی یا مادر در کشور خود باشد. در واقع ارائه مستندات شرکت مادر و متقاضیان موسس ثبت شعبه در ایران نشان دهنده اعتبار شرکت می باشد. به منظور اطمینان از این موضوع باید مدارک معتبری توسط مراجع ذی صلاح از کشور متقاضی ارائه شود و سپس باید این مدارک توسط کنسولگری ایران در کشور متقاضی تایید شود.

پس از تایید کنسولگری باید مدارک و مستندات زیر تهیه و به اداره ثبت شرکت های تهران جهت بررسی کارشناسان ذی ربط تحویل داده شود:

مدارک الزامی برای ثبت شرکت خارجی در ایران:

• اظهارنامه ثبت به زبان فارسی
• اساسنامه ای از شرکت اصلی ترجمه شده به فارسی
• ارائه اختیارنامه شرکت نماینده در ایران به زبان فارسی
• مجوز یا موافقتنامه وزارتخانه یا سازمان دولتی یا هر یک از نهادهای دولتی یا وزارتخانه ای دیگر در ایران

طبق اظهارنامه ارسال شده توسط متقاضی، موارد خاصی باید در متن این اظهارنامه درج شود. این موارد عبارتند از:

• نام کامل حقوقی شرکت
• نوع قالب حقوقی شرکت
• میزان سرمایه شرکت
• تابعیت شرکت
• مرکز اصلی فعالیت شرکت به همراه ادرس دقیق
• آخرین بیلان مالی مربوط به شرکت مادر
• شرایط ثبت شرکت در کشور خودشان ( تاریخ، تقاضا، مدارک مرتبط )
• موضوع فعالیت شرکت و موضوع فعالیت شعبه در ایران
• محل فعالیت شعب مورد نیاز در ایران
• نام نمایندگی یا نمایندگی های این شرکت در ایران به همراه مشخصات کامل شرکت
• نام نماینده و یا نمایندگان مقیم شرکت در ایران برای دریافت مدارک و مستندات و ابلاغیه های شرکت
• تعهد نامه ارسال بیلان مالی سالیانه شرکت برای مرجع ثبت شرکت ها

ضمنا برای ثبت شعبه خارجی مدارک زیر الزامی است:

• اظهارنامه فارسی شرکت
• کپی برابر اصل ثبت شرکت اصلی در ایران
• کپی برابر اصل اختیارنامه نماینده یا مدیر شعبه ایران

پس از ارائه این اسناد به اداره مرکزی ثبت شرکت در ایران موضوع ثبت شرکت بررسی و شرکت یا شعبه ثبت و نهایتا در روزنامه رسمی کشور و یک یا چند روزنامه کثیر الانتشار موضوع ثبت شرکت اعلام و با امضا مدیر کل ثبت اسناد مملکتی سندی دال بر ثبت شرکت یا شعبه شرکت خارجی در ایران صادر می شود که در آن باید اطلاعات زیر آورده شده باشد:

• نام کامل شرکت به همراه نوع قالب شرکت
• آدرس و مشخصات شرکت مادر
• میزان سرمایه شرکت
• تاریخ و زمان ثبت شرکت مادر در کشور خودش
• نوع تابعیت شرکت
• موضوع فعالیت شرکت
• تاریخ ثبت شرکت یا شعبه در ایران
• امضا مدیریت ثبت اسناد مملکتی در ایران

بعد از طی مراحل فوق شرکت خارجی و یا شعبه خارجی در ایران دارای شخصیت حقوقی معتبر می شود وقتی این شرکت شخصیت حقوقی خود را به دست بیاورد بین شرکت های ایرانی و این شرکت از نظر حقوقی و مزایا و تسهیلات هیچ تفاوتی وجود ندارد و در ضمن تعهدات یکسانی هم دارد.

اگرچه در برخی قوانین و مقررات ملی به ویژه در زمینه مالیات، مقررات مالیاتی مختلفی برای اشخاص خارجی که در ایران تجارت می کنند، لحاظ شده است، مانند ماده 107 قانون مالیات های مستقیم.