سهام ممتاز ( Preferred stock)

واژه ممتاز بدین معنی است که پرداخت سود این سهام،نسبت به سود سهام عادی اولویت داشته و باید به‌طور کامل پرداخت شود.

حتی اگر شرکت به هر دلیل ورشکسته شود.

سهام ممتاز،جزء سهام سرمایه ای می‌باشد که در قانون تجارت آن را پذیرفته‌است.

سهام ممتاز به سهامی گفته می شود که بر سهام بانام  و بی نام در سود و سرمایه شرکت برتری دارند و در موقعی که شرکت نیاز به افزایش سرمایه داشته باشد ولی کسی حاضر به خرید نشود

ممکن است سهام ممتاز منتشر نماید همین طور وقتی شرکتی بخواهد تعدادی از اشخاص سرشناس و با اعتبار را وارد و سهیم در شرکت نماید.

به عنوان مثال : اگر شرکت به اشخاص بصیر ( با تجربه ) و صاحب نظر و کارشناس در امر اقتصادی احتیاج داشته باشد سهامی به نام سهام ممتاز به آن ها داده و قیمت آن ها ر ا دریافت می کند

و از جمله: امتیازی که به دارندگان آن ها می دهد این است که در مجمع عمومی عادی برای هر سهم ممتاز دو حق رای وجود داشته باشد

و یا اینکه به علت افزایش فوری سرمایه،سهامی منتشر نمایند، که ۱۰% از منافع آن ابتدا بین دارندگان سهام ممتاز تقسیم و بقیه منافع بین سایر دارندگان سهام اعم از عادی و ممتاز تقسیم گردد و یا در صورت انحلال شرکت ابتدا قیمت اسمی سهام ممتاز پرداخت شود و بعد بقیه بین صاحبان سهام بانام و بی نام تقسیم گردد.

البته سهام ممتاز در صورتی قابل انتشار هستند که اساسنامه شرکت اجازه انتشار آن را داده باشد و یا اینکه مجمع عمومی فوق العاده آن را تصویب نماید.

این مزایا شامل حق رای بیشتر، حق تقدم برای سهم جدید، معامله سهم با مبلغی کمتر از ارزش اسمی،تخصیص درصدی مشخص از دارایی و سود و مواردی از این دست می‌شود.

خرید و فروش این نوع از سهام به قوانین شرکت وابسته است و شرایط مختلفی برای آن وجود دارد.

١-هنگامی که شرکت به افزایش سرمایه نیاز دارد با دادن امتیازاتی به سهامداران آن هارا خواهان ورود به سرمایه شرکت می کنند،در موارد بسیار سود ثابتی برای دارندگان سهام ممتاز در نظر گرفته می شود.

٢-در بسیاری از شرکت ها هیئت مدیره از بین اشخاصی که سهام ممتاز دارند صورت می پذیرد.

٣-در بعضی از شرکت ها به سهامدارانی که سهام ممتاز دارند حق رای بیشتر داده می شود،اما در بعضی از شرکت ها طبق اساسنامه برای سهامداران ممتاز حق رای قائل نمی شود.

۴-صاحبان سهام ممتاز،مالک بخش مشخصی از سهام یک شرکت هستند که از پیش و در ابتدای قرارداد تعیین شده است.

۵-این نوع از سهام نیز فاقد سررسید است.

۶-اعمال تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی وجود دارد.

٧-سود بیشتری به سها‌داران ممتاز پرداخت می‌شود.

٨-زیان شرکت‌ها به سهام‌داران ممتاز مربوط نخواهد شد.

٩-به سهام‌داران ممتاز،سود پرداخت می‌شود.

اما به دلیل اینکه سوددهی مشخص نیست،پرداخت سود تضمینی ندارد و معمولا سود، مبلغی از پیش تعیین‌شده و ثابت است.

۱۰-در زمان پرداخت سود، سهام‌داران ممتاز اولویت دارند. هم‌چنین در زمان ورشکستگی، پس از فروش کل دارایی‌های شرکت، ابتدا حقوق سهام‌داران ممتاز پرداخت می‌شود.

۱۱-اصولا سهام‌داران ممتاز بر اساس شرایطی که شرکت منتشر کننده تعیین می‌کند، از شرکت سهم دارند و منفعت می‌برند.

۱-اعمال تخفیف در پرداخت مبلغ اسمی سهام.

۲-اختصاص دادن سود بیشتر به سهام ممتاز.

۳-پرداخت مبلغ اسمی سهام به سهامداران سهام ممتاز قبل از انحلال شرکت هنگامی که موضوع انحلال مطرح باشد.

۴-اعمال نظر در خصوص تعیین مدیران شرکت یا برتری آراء سهامداران ممتاز نسبت به سهامداران عادی.

۵-مستثنی کردن سهامداران ممتاز از اعمال زیان عملکرد.

١-سهامداران ممتاز ادعای بیشتری نسبت به دارایی ها و درآمدهای شرکت دارند،این در طول دوران رونق که شرکت درآمد خوبی دارد و تصمیم به توزیع سود سهام به سرمایه گذاران می‌گیرد، درست است.

در این صورت وقتی تصمیم سود انجام می شود سهامداران ممتاز باید قبل از سهامداران عادی پرداختی خود را دریافت کنند

اما این ادعا در دوران رکود بازار هنگامی که سهامداران عادی در آخر صف برای دریافت سود قرار می گیرند اهمیت پیدا می کند به این معنی که وقتی شرکت می خواهد تسویه حساب کند ابتدا سهامداران ممتاز و سپس سهامداران عادی پرداختی خودرا می گیرند.

٢-اینکه سود سهام ممتاز از سهام عادی متفاوت و معمولاً بزرگ‌تر است، وقتی شما یک سهام ممتاز می‌خرید،انتظار دریافت سود سهام خواهید داشت زیرا سود در فواصل منظم پرداخت می‌شود.

این ضرورتاً برای سهامداران عادی صدق نمی‌کند،چراکه هئیت مدیره شرکت تصمیم می‌گیرد که آیا سود سهام پرداخت کند یا نه.

به خاطر این ویژگی،سهام ممتاز نوعاً به اندازه سهام عادی نوسان ندارند و می‌توان بعضی‌اوقات به‌عنوان اوراق با درآمد ثابت طبقه‌بندی شوند.

غیر از این ویژگی،حقیقت دیگری که وجود دارد این است که سود سهام ممتاز معمولاً تضمین شده است،یعنی اگر شرکت یک سال سودی پرداخت نکند،در پایان سال دوم باید ابتدا سود سال اول و دوم سهامداران ممتاز را پرداخت و سپس سود سال دوم سهامداران عادی را بپردازد.

با داشتن سهام ممتاز در یک شرکت میتوان از دو نوع امتیاز بهره برد:

 امتیازات مالی و غیرمالی

۱-درصد معینی از سود شرکت به شرکای ممتاز واگذار می شود.

۲-اگر شرکت سودی نداشته باشد، به میزان آن مبلغ معین به شرکای ممتاز بدهکار می‌شود.

۳-سود این نوع از سهام، قبل از سود سهام عادی پرداخت می‌شود.

۴-شرکای ممتاز نسبت به سایر شرکا، برای طرف معامله شدن با شرکت،حق تقدم دارند.

۵-دارندگان سهام ممتاز در خریدن سهام جدید از شرکت حق تقدم دارند.

۶-در زمان انحلال شرکت،پس از تصفیه بدهی‌ها ابتدا حقوق دارندگان سهام ممتاز پرداخت می‌شود.

۱-گاهی برای دارندگان سهام ممتاز حق رأی اضافی درنظرگرفته می‌شود.

۲-گاهی برخی امتیازات کیفی به رأی اختصاص داده می‌شود. مثلا شرکت ممکن است تصمیم‌گیری در خصوص مسأله خاصی را وابسته به رأی سهامداران ممتاز کند.

۳-ممکن است شرکت این امتیاز را برای شرکای ممتاز لحاظ کند که اعضای هیئت مدیره فقط از میان دارندگان سهام ممتاز انتخاب شوند.